październik, listopad, grudzień 2021 

 Wybrane tematy:

MATKA

To najczęściej wymieniany i najpiękniejszy tytuł, jakim zwracano się do s. M. Pauliny, Heleny Słomki (1927-2021) ze Zgromadzenia Matki Bożej Miłosierdzia. Pogrzeb też miała w Dniu Matki, który w Polsce obchodzi się 26 maja. Była prawdziwą matką o wielkim sercu, w którym znalazły miejsce nie tylko siostry, wychowanki Zgromadzenia, apostołowie Bożego Miłosierdzia, ale także przypadkowo spotkane osoby, Kościół, Ojczyzna i świat. Jej matczyne serce, pełne ciepła, życzliwości, pogody ducha i Bożej mądrości wyczuwali wszyscy. Świetną ilustracją do tego twierdzenia jest obrazek z rzymskiego centrum Duchowości Miłosierdzia Bożego, gdzie Włosi ustawiali się do niej w kolejce w bocznej kaplicy kościoła Ducha Świętego, by powierzyć jej swoje sprawy, choć wiedzieli, że nie znała języka włoskiego i z nimi nie rozmawiała. Wystarczyło, że była, słuchała i modliła się. Kochała miłością życzliwą, ofiarną, cierpliwą, wymagającą i przebaczającą, zawsze otwarta, mająca na względzie dobro drugiego człowieka i chwałę Boga. Służyła z zapałem, bez znużenia, jakby nie czuła trudu i cierpienia, gdy trzeba było coś zrobić, komuś pomóc, walczyć o triumf miłosierdzia Bożego w ludzkich sercach. Zawsze radosna, zadowolona, ufająca Bogu jak dziecko, odważna w pełnieniu Jego woli. Tutaj nie znała żadnych przeszkód ani kompromisów. Wiedziała, że wcześniej czy później wola Boża się spełni.

Przez prawie 20 lat swego długiego życia pełniła funkcje przełożeńskie w klasztorach Zgromadzenia Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia w Walendowie, Częstochowie i Rzymie. W grudniu 1977 roku została oddelegowana do współpracy z Sekretariatem Episkopatu Polski w pracach związanych z odbudową domu macierzystego Zgromadzenia przy ul. Żytniej, który został spalony w powstaniu warszawskim, i do budowy gmachu siedziby Episkopatu Polski na dawnej posesji Zgromadzenia. W maju 1986 roku Kapituła Generalna powierzyła jej urząd przełożonej generalnej, który pełniła przez 12 lat (dwie kadencje w latach 1986-1998).

Spotkanie ze św. Faustyną

Z perspektywy lat prorocze znaczenie miało spotkanie ze św. Siostrą Faustyną w czasie pierwszej wizyty młodej dziewczyny – Helenki Słomki – w klasztorze Zgromadzenia Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia w Radomiu w 1947 roku. Wcześniej m. Paulina starała się o przyjęcie do Franciszkanek Misjonarek Maryi w Zamościu. Wybrała to zgromadzenie z kalendarza, poświęconego zgromadzeniom, i tam znalazła dane do kontaktu. Ze względu jednak na stan zdrowia nie została przyjęta. W parafii rozeszła się wiadomość o tym, że chciała wstąpić do klasztoru, a nie wyjeżdża ze wsi. Smutek Helenki z powodu pragnienia służenia Bogu i odmowy ze strony franciszkanek zauważyła jedna parafianka, która zaproponowała jej wyjazd do klasztoru Zgromadzenia Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia w Radomiu przy ul. Kozienieckiej (dziś Struga). Świadoma trudności w przyjęciu do zgromadzenia czekała wraz z towarzyszącą jej panią ze swej parafii w rozmównicy na przyjście przełożonej. Do rozmównicy weszła młoda siostra. Nie przedstawiła się, tylko zapytała, w jakiej sprawie przyszły. Helenka odpowiedziała szczerze, że chce służyć Panu Bogu i wstąpić do klasztoru. Kolejne pytanie brzmiało, czy już wcześniej starała się o przyjęcie do jakiegoś klasztoru? Znów odpowiedziała z prostotą i szczerze o staraniach, jakie poczyniła w kontakcie korespondencyjnym z siostrami w Zamościu i że ze względu na wadę serca nie została przyjęta. Po tej krótkiej rozmowie owa młoda siostra powiedziała, aby się nie martwiła, lecz ufała, bo będzie przyjęta do Zgromadzenia. Gdy Helenka chciała się zbliżyć do tej młodej siostry, by jej podziękować za te słowa, ona powiedziała, że nie jest przełożoną i, nie pozwalając się dotknąć, wyszła z rozmównicy. (…)

s. M. Elżbieta Siepak ISMM

„SEKRATARKA”

30 maja w Teatrze Dramatycznym w Płocku odbyła się premiera monodramu „Sekretarka” wg „Dzienniczka” św. Siostry Faustyny Kowalskiej w wykonaniu Barbary Misiun. Przedstawienie zrealizowane zostało w związku z obchodzoną w tym roku 90. rocznicą pierwszego objawienia Jezusa Miłosiernego św. Siostrze Faustynie Kowalskiej, które miało miejsce w Płocku 22 lutego 1931 roku.
„Sekretarka” jest duchową podróżą, sekwencją scen nacechowanych mistycyzmem, religijną estetyką i osobistą wrażliwością aktorki. Główna bohaterka – święta Siostra Faustyna, ukazana w codzienności życia klasztornego swojej celi oraz sali szpitalnej, jest narratorką spotkań z Jezusem Miłosiernym, który utwierdza ją w przekonaniu o słuszności swoich poleceń, ale przede wszystkim w prowadzeniu „Dzienniczka”.
Z Barbarą Misiun, autorką scenariusza i odtwórczynią roli tytułowej, rozmawiał Leszek Skierski.

Wyjaśnijmy na początku tytuł spektaklu. Dlaczego „Sekretarka”?

Świecki tytuł w zestawieniu z tematyką mistyczną jest intrygujący. Sekretarka to osoba, której powierza się ważne sprawy, dotyczące funkcjonowania danej instytucji. To sam Jezus nazywa św. Siostrę Faustynę swoją „sekretarką”, a nawet swoją „najmilszą sekretarką”. Osoby wtajemniczone wiedzą, że chodzi o „sekretarkę Bożego Miłosierdzia”, a niewtajemniczone dowiadują się o tym w trakcie spektaklu.

Pan Jezus powiedział św. Siostrze Faustynie: „Córko Moja, bądź pilna w zapisywaniu każdego zdania, które do ciebie mówię o Moim miłosierdziu, bo to jest dla wielkiej liczby dusz, które korzystać z tego będą”. Czy te słowa towarzyszyły ci przy tworzeniu scenariusza sztuki?

Rzeczywiście, tworząc scenariusz byłam bardzo skrupulatna, by w największym skrócie oddać sedno przesłania Bożego Miłosierdzia. Dbałam, by przeżycia mistyczne wielkiej Świętej były ściśle związane z faktami historycznymi. Starałam się uczynić to w ciekawy i przejrzysty sposób, trzymając się pierwszego przykazania – „Nie nudzić!”

„Dzienniczek” jest zapisem wewnętrznych doświadczeń św. Siostry Faustyny z lat 1934-1938. To rozległy okres, aby pokazać go na scenie w 80 minut. Na co szczególnie zwróciłaś uwagę w tym przedstawieniu?

Spektakl ma charakter retrospektywny. Dosięga czasu nowicjatu, jak i czasu odchodzenia. Szczególną uwagę zwróciłam na objawienie Jezusa Miłosiernego w Płocku – 22 lutego 1931 roku. To w Płocku Pan Jezus polecił św. Siostrze Faustynie namalowanie swojego wizerunku z podpisem: „Jezu ufam Tobie” oraz ustanowienie święta Bożego Miłosierdzia. Święta Faustyna starała się realizować te polecenia w Wilnie i Krakowie. Ponadto w Wilnie Pan Jezus podyktował jej słowa Koronki do Miłosierdzia Bożego, a w Krakowie powiedział o Godzinie Miłosierdzia. Na te fakty skierowałam swoją uwagę. To dla mnie było najważniejsze – ukazać przesłanie Bożego Miłosierdzia. 

Czy od razu pojawił się pomysł na sceniczne ujęcie głównej postaci?

W pierwotnym zamierzeniu chciałam wystąpić jako osoba świecka, która wędruje po śladach św. Siostry Faustyny. W rozmowie z siostrą Elżbietą Siepak dowiedziałam się, że jako osoba świecka nie mogę przedstawiać kultu Bożego Miłosierdzia, gdyż jest on zastrzeżony tylko dla św. Siostry Faustyny. Broniłam się przed założeniem habitu – moim zdaniem wywołuje on pewien respekt i tworzy barierę między aktorem a widzem. W związku z tym, że w spektaklu poświęciłam dużo miejsca cierpieniu, siostra Elżbieta podsunęła mi pomysł, żebym opowiedziała historię Świętej z perspektywy łóżka szpitalnego. Poszłam jeszcze dalej – umieściłam akcję w czasach nam współczesnych, przecież potrzeby człowieka nie zmieniają się, zmieniają się tylko warunki, w których żyjemy. (…)

LECTIO DIVINA I LECTIO MISERICORDIA W ŻYCIU SIOSTRY FAUSTYNY

(1)

Lectio divina to specyficzna praktyka modlitwy słowem Bożym, która ma za sobą wielowiekową tradycję. Praktykowana była w pierwszych wiekach chrześcijaństwa, a w sposób szczególny rozpowszechniona została w średniowieczu w środowiskach monastycznych. Odżyła w Kościele po Soborze Watykańskim II i stała się drogą do świętości dla wielu chrześcijan. Jest ona nie tylko metodą modlitwy, ale przede wszystkim stylem życia, w którego centrum jest słowo Boga.

Siostra Faustyna w swoim „Dzienniku” nie wspomina o lectio divina. Być może nawet nie znała tego określenia. Możemy jednak być pewni, że czytała i rozważała słowo Boże. Sama wyznała: Nigdzie ciekawie nie szukam doskonałości, ale wnikam w ducha Jezusa i wpatruję się w Jego czyny, jakie mam streszczone w Ewangelii, i chociażbym tysiąc lat żyła, nie wyczerpię tego, co w niej zawarte (Dz. 510). Głęboka lektura jej dzieła pokazuje, że jest na wskroś biblijna. Można powiedzieć, że była żyjącą lectio divina, to znaczy, że słuchała słowa Bożego, rozważała i zachowywała je w sercu, modliła się pod wpływem słowa, kontemplowała je, przez co stawała się świadkiem przemieniającego spotkania z Bogiem.

Lectio divina ma swoje poszczególne etapy znane w wielowiekowej tradycji tej modlitwy. Do najważniejszych należą: lectio, meditatio, oratio, contemplatio i collatio.

Lectio – co Bóg mówi?

Pierwszy etap lectio divina nazywany jest w tradycji określeniem lectio. Oznacza dosłownie: czytanie, a polega na uważnym czytaniu słowa Bożego, którego celem jest odnalezienie dosłownego znaczenia tekstu. Zasadniczym celem lectio jest usłyszenie tego, co Bóg mówi.

Siostra Faustyna czytała Pismo Święte także na polecenie samego Jezusa. Otrzymywała od Niego wskazówki nie tylko co do tego, jakie fragmenty ma przeczytać, ale także, w jaki sposób ma to czynić. Pragnę, abyś czytała bardzo powoli (Dz. 1757). Czytaj nie tylko ustami, ale sercem (Dz. 1765).

Meditatio – co Bóg mówi do mnie?

Drugim etapem lectio divina jest meditatio. To moment kluczowy na tej drodze modlitwy. Jest to etap, w którym szukamy duchowego znaczenia tekstu biblijnego w odniesieniu do naszego życia. Nie chodzi o to, by odkryć jakąś ideę i nad nią rozmyślać, ale o usłyszenie tego, co Bóg mówi do mnie. To czas, w którym pozwalamy Słowu, by nas konfrontowało i rzucało światło na nasze życie. Dochodzimy tu do bardzo ważnej zasady lectio divina, według której niemożliwe jest przyjęcie słowa Bożego bez postawy ciągłego nawrócenia, bez rezygnacji z własnej optyki. Można bowiem otwierać Biblię – jak mówi o. Gargano – czytać ją, ale jeśli nie jest się gotowym do zakwestionowania samego siebie, własnych przekonań, samowystarczalności, to Księga ta pozostanie na zawsze zamknięta.

Słuchanie słowa Bożego czy czytanie Biblii nie jest celem samym w sobie. Ma ono nas prowadzić do spotkania z Osobowym Słowem, które może przemienić nas, tak jak przemieniło niejednego bohatera biblijnego. Dla Siostry Faustyny modlitwa słowem Bożym była właśnie takim spotkaniem z Wcielonym Słowem Boga, w którego życie wpatrywała się i stawała się jego uczestnikiem. Wyznała w „Dzienniczku”: Jezus pozwolił mi wejść do Wieczernika i byłam obecna, co się tam działo (Dz. 684). Towarzyszyłam Mu w Ogrójcu i w ciemnicy, w badaniach sądowych, byłam z Nim w każdym rodzaju męki Jego. Nie uszło uwagi mojej: ani jeden ruch, ani jedno spojrzenie Jego (Dz. 1054).

Przy takich spotkaniach z Jezusem w Ewangelii Siostra Faustyna wnikała także we wnętrze Jezusa, w Jego ducha. To wpatrywanie się w Jezusa dotykało jej serca, w którym rodziły się konkretne decyzje. Kiedyś zapisała: Owoc z rozmyślania. Cokolwiek uczynił Jezus – dobrze uczynił. Przeszedł dobrze czyniąc. W obejściu był pełen dobroci i miłosierdzia. Krokami Jego kierowała litość. Nieprzyjaciołom okazywał dobroć, uprzejmość, wyrozumiałość, potrzebującym pomoc i pociechę. W tym miesiącu postanowiłam sobie wiernie odzwierciedlić w sobie te rysy Jezusa, chociażby mnie to wiele kosztować miało (Dz. 1175). (…)

s. Miriam Janiec ISMM

W BLASKU MIŁOSIERDZIA Z jakimi cnotami wiąże się miłosierdzie?

Miłosierdzie jest związane z wieloma cnotami, przede wszystkim z miłością, ufnością, sprawiedliwością i roztropnością. Miłość Boga stanowi centrum chrześcijańskiego życia moralnego. Choć teologalna cnota miłości jest tak ważna i doniosła, to istnieją jednak granice jej rozumienia. Dotyczy to przede wszystkim miłości Boga okazywanej człowiekowi w Chrystusie, która przewyższa wszelką wiedzę (por. Ef 3). Człowiek nie zdoła nigdy w pełni pojąć, jak Bóg może z miłością zwracać się do grzesznika. Także odpowiedź ludzkiej miłości na miłość Boga podziela ten tajemniczy charakter relacji Boga z ludźmi. Nie jest możliwe zbadanie do końca głębi ludzkiego serca, które wypełnia miłość do Boga. Tajemnica miłości odsłania się, ale i tak nie w pełni, i to tylko temu, kto miłuje. Im bardziej ktoś miłuje Boga, tym bardziej rozumie, czym jest miłość do Boga, doświadczając swojej grzeszności i nędzy.

Prawdziwa miłość Boga stanowi najwyższą formę miłości duchowej. W niej człowiek otwiera się na nieskończone piękno i dobroć Boga, dobrowolnie Mu się oddając. Ta miłość zakłada oczywiście poznanie Boga przez wiarę. Nie ma więc wzrostu w nadprzyrodzonej miłości Boga bez starania się o coraz głębsze poznawanie Boga, poprzez zgłębianie słowa Bożego, medytację. Kiedy miłość Boga pojmujemy jako najwyższą formę miłości duchowej, nie twierdzimy, że sfera zmysłowa zostaje wykluczona z integralnego aktu miłości nadprzyrodzonej. Jesteśmy wezwani, aby miłować Boga ze wszystkich sił, jak głosi główne przykazanie zawarte w Piśmie Świętym. Rzeczywistość Boga ujmujemy nie tylko w oparciu o duchową refleksję nad ukierunkowaniem naszego wnętrza na Absolut – przez poznanie intuicyjne, ale również poprzez uzewnętrznienia Jego stwórczej wszechmocy i zbawczej dobroci, które docierają do nas poprzez zmysły. Innymi słowy, ujmujemy Boga poprzez świat stworzony, poprzez słowo, poprzez widzialną społeczność Kościoła. Na miłość Boga objawiającego się powinniśmy zatem zawsze odpowiedzieć miłością płynącą z głębi naszego serca.

Spośród wartości duchowych ufność należy do najpotrzebniejszych cnót, ponieważ jest koniecznym warunkiem nadziei oraz częścią składową cnoty męstwa i wielkoduszności. Ufność wypływa z wiary i wierności Boga w spełnianiu obietnic oraz Jego łaskawości i sprawia, że wzrasta miłość. Staje się fundamentem wielu cnót moralnych, łączących się z cnotami teologalnymi. Przedmiot ufności stanowi dobroć Boża, do której lgnie dusza ludzka, a powodem tego jest nieskończone Miłosierdzie Boże. Stąd rodzi się pewność bycia przy Bogu, opierająca się nie na tym, co znajduje się we wnętrzu człowieka, ale na niezmienności Boga i Jego nieprzebranym miłosierdziu. (…)

ks. Piotr Szweda MS

NA POCZĄTKU NIE BYŁO NIC

O powstaniu stowarzyszenia „Faustinum” (2)

Jakie trudności, przeszkody napotykały Siostry w swojej pracy i jak udało się stawić im czoła?

Żadna z nas nie miała odpowiedniego doświadczenia, jakiego wymagało podejmowanie zadań w „Faustinum”. Te zadania, po ludzku sądząc, przerastały nas. Ale gdy Pan Bóg powierza jakieś zadania, to nie zostawia nas samymi z tymi zadaniami, ale wspiera nie tylko swą łaską, działającą od wewnątrz, ale także poprzez konkretne osoby. Na naszej drodze postawił wielkich i wspaniałych ludzi. Ze strony Zgromadzenia miałyśmy ogromne wsparcie przełożonej generalnej m. Pauliny Słomki, a ze strony Kościoła – kard. Franciszka Macharskiego i bp. Stanisława Smoleńskiego, którym mocno na sercu leżała sprawa dziedzictwa duchowego i misji prorockiej Siostry Faustyny. Z woli Księdza Kardynała opiekunem duchowym „Faustinum” był o. Jan Popiel, jezuita, wspaniały Boży człowiek, który służył temu dziełu nie tylko niezwykłą wiedzą, ale także ogromnym doświadczeniem.

Do wielkiego wysiłku zapalał nas także entuzjazm ludzi, przychodzących na spotkania formacyjne i korzystających z formacji w formie korespondencyjnej. W pierwszych latach nawet nie było wakacji. Spotkania formacyjne odbywały się także w lipcu i sierpniu. Sala konferencyjna była wypełniona po brzegi, trzeba było donosić małe taboreciki, by wszyscy mogli się pomieścić. A na dni skupienia czy rekolekcje w sekretariacie były listy rezerwowe, bo tyle było chętnych.

Początki „Faustinum” to nie tylko program formacyjny, najpierw formacji początkowej – 4 lata – a potem permanentnej, ale także redagowanie kwartalnika „Orędzie Miłosierdzia”, opracowanie zasad przyjmowania wolontariuszy i członków, ceremonii, reguły, loga, odznaki „Faustinum”, codziennej obsługi pielgrzymów i korespondencji; zakładanie internetu, własnej strony internetowej w kilku językach, wspólnot formacyjnych w innych parafiach oraz organizowanie rekolekcji także dla kapłanów, sympozjów teologicznych, Międzynarodowych Kongresów Apostołów Bożego Miłosierdzia, zbieranie bazy dla badań naukowych w postaci gromadzenia zbiorów bibliotecznych i archiwalnych oraz bibliografii. Muszę przyznać z perspektywy 25 lat, że właściwie w tej działalności niosła nas łaska Boża, czuliśmy, że całym dziełem kieruje Niebo, my tylko pomagamy, dlatego tyle rzeczy udało się zrobić.

Czy jest jakieś ciekawe wydarzenie, o którym warto by opowiedzieć, świętując srebrny jubileusz powstania „Faustinum”?

Pamiętam pierwsze spotkanie formacyjne „Faustinum”. Generalnie chodziło o to, by formacja była nie tylko intelektualna, ale także praktyczna. Dlatego, idąc śladami Siostry Faustyny, zaproponowałyśmy praktykę łączenia się z Jezusem Miłosiernym we własnej duszy przy pomocy jakiegoś aktu strzelistego, który tematycznie związany był z treściami w danym miesiącu formacji. Takie praktyki przygotowywałyśmy dla wszystkich uczestników spotkania.

Dzień przed pierwszym spotkaniem zadzwonił o. Popiel i zapytał, czy dając taką praktykę duchową nie stawiamy zbyt wysokiej poprzeczki w formacji. Nie było czasu, by o czymś innym pomyśleć, a poza tym jakoś w głębi duszy czułyśmy, że powinnyśmy prowadzić ludzi drogą Siostry Faustyny, bo jej formatorem był sam Jezus i ta droga była sprawdzona w jej życiu. Zaproponowałam więc Ojcu, że w czasie spotkania formacyjnego zapytamy, czy ta praktyka jest zrozumiała, czy nie jest za trudna i czy możemy ją przyjąć?

I tu zostaliśmy zupełnie zaskoczeni. Otóż okazało się, że ludzie po lekturze „Dzienniczka” już to praktykują. Jedna pani ze Skawiny opowiedziała, jak w młodym wieku została wdową z gromadką małych dzieci. I właśnie dzięki tej praktyce przeżyła trudne lata, wychowała i wykształciła wszystkie swoje dzieci, bo wszystko robiła z Jezusem. Swoją codzienność taką, jaka była, przeżywała razem z Nim. Te świadectwa potwierdziły, że wybór takiej praktyki był słuszny i że to jest właściwy kierunek praktycznej formacji. I tak zostało. (…)

Za rozmowę z s. M. Elżbietą Siepak ISMM, pierwszą przewodniczącą stowarzyszenia „Faustinum”, dziękuje s. M. Eliana Chmielewska ISMM.

ŚWIADECTWA

Zrozumiałem, co znaczy powstac z martwych

Łaska Boża nie ma granic. Pewnego wakacyjnego lata, gdy byłem z przyjaciółmi w Krakowie, moja małżonka – nie konsultując się ze mną – zaproponowała czy raczej zdecydowała, że pojedziemy do pobliskich Łagiewnik na Koronkę do Miłosierdzia Bożego. Byłem niezadowolony, że narzuca nam plan dnia, że nie zapytała mnie o zdanie. Nadto, nie chciało mi się jechać tak daleko, na dodatek z dziećmi, i jeszcze komunikacją miejską. Chyba udało mi się zatrzymać emocje dla siebie, lecz w sercu byłem wzburzony. Podczas odmawiania Koronki do Miłosierdzia Bożego moje serce doznało odmiany: byłem wzruszony, podczas modlitwy spod zamkniętych powiek popłynęły mi łzy. W pewnej chwili ktoś klęczący obok mnie, po mojej lewej stronie, chwycił mnie za prawe ramię i uścisnął. Oczywiście, obok mnie nie było nikogo, a najbliższa osoba klęczała zbyt daleko, by mnie dosięgnąć. Oczywiście, to był miłosierny Chrystus. Dał mi znać, że jest ze mną, że nadal jest ze mną… Wcześniej bowiem dawał mi już inne znaki swej opiekuńczej łaski…

W „Świadectwie” Alicji Lenczewskiej wyczytałem, że cudowne znaki czy objawienia są przeznaczone dla tych, których wiara jest zbyt mała lub słaba i wymaga przez znaki te umocnienia. A ja, naiwny i pyszny, myślałem, że zostałem wybrany. Tymczasem grzeszyłem nałogowo… Gdy jednak zrozumiałem swe beznadziejne położenie, gdy na spowiedzi stanąłem w prawdzie ze swoją pychą, egotyzmem, ze swoim grzechem i niemocą wobec niego, gdy pogrzebałem swoje ego, a w walce z grzechem zawierzyłem Bogu Miłosiernemu, wstałem na wezwanie Chrystusa i poszedłem, i przestałem grzeszyć, z dnia na dzień, w jednej chwili. A byłem przekonany, że grzech ten toczyć mnie będzie do końca moich dni; innymi słowy, nie wierzyłem, że uda mi się uwolnić z więzów tego nałogu. Uratowała mnie wiara w Boże Miłosierdzie. Gdybym nie zaufał, nie zawierzył, po dziś dzień trwałbym w szponach nałogu, grzesznego nałogu. W te Święta Wielkiej Nocy 2021 zrozumiałem wreszcie, co znaczy powstać z martwych i na nowo narodzić się do życia. Dziękuję za ten dar, za tę łaskę i proszę o więcej, proszę o codzienne nawracanie się, powstawanie z grzechu ku życiu, życiu wiecznemu dla wszystkich dusz!

Stanisław

(…)